صفحه محصول - تاثیر وقف در نظام آموزشی با تاکید بر توسعه پایدار اقتصادی

توضیحات

دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی معماری اسلامی

تاثیر وقف در نظام آموزشی با تاکید بر توسعه پایدار اقتصادی

(طراحی شهرک دانشجویی)

چکیده:

موقوفات در تأسیس و تداوم حیات نهادها و مراکز فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی تأثیر فراوانی داشته و توانسته اند در دوره های مختلف تاریخ، منشأ حرکت های مؤثری باشند. پیوستگی وقف با اسلام و به عبارتی پشتوانه های دینی آن باعث می شود، که توجه شایانی از سوی جامعه نسبت به آن به عمل آید. در تاریخ، مدارس علمیه ، مساجد ، تکایا، حسینیه ها و حتی کاروانسراهای بسیاری دیده می شود که محصول وقف هستند. بی تردید هر یک از این نهادها و مراکز در شکل گیری نظام فکری و علمی جامعه نقش حائز اهمیتی داشته اند. اما تأثیر مثبت وقف فقط منوط به دوران گذشته نمی شود بلکه در دوران مدرن امروزی که شاهد شکل گیری روز افزون تفکر توسعه پایدار در تمامی زمینه ها به خصوص توسعه پایدار شهری هستیم فرهنگ وقف با توجه به تأثیری که در ماندگاری و پایایی توسعه اقتصادی دارا می‌باشد می‌تواند به عنوان عاملی چاره گشا در نظام دینی ایران با توجه به مؤلفه‌های خود مؤثر واقع شود.

در پژوهش حاضر در باره نتایج و آثار وقف به خصوص در توسعه پایدار اقتصادی در شهرک های دانشجویی به صورت واقعی و عینی بحث می‌شود . این پژوهش در قالب مطالعه توصیفی ـ تحلیلی و گذشته نگر با توجه به ادبیات معماری شهر شیراز شروع و با مطالعات میدانی و انجام فرایند تحقیق به ارائه راهکارها و ایده پردازی می رسد. طبیعی است که مطالعه و پژوهش در این زمینه می‌تواند راهنمای مناسبی برای گسترش فرهنگ وقف و سوق دادن امکانات جامعه به سوی فراهم آوردن بسترهای مناسب آموزشی، تحقیقی و نظایر آن باشد.

کلید واژه ها:

وقف

توسعه پایدار

توسعه پایدار اقتصادی

شهرک های دانشجویی

مقدمه:

آدمی به حکم فطرت خویش، نوع دوستی و دیگر خواهی را ارج می‌نهد و از تماشای رنج بینوایان آزرده خاطر می گردد و جان خویش را با یاری محرومان آرامش میبخشد. تاریخ و فرهنگ، آئین ما با وقف و خیر اندیشی واقفان و بیدار دلانی در آمیخته است که نام وی را بر صحیفه ایثار و رادمردی رقم زده اند (شاکر ، 1373 ص87). انسان امروز همچون نیاکان خویش به خوبی در یافته است بسیاری از معضلات که در زمینه‌های مختلف گریبان گیر مردم یک جامعه است تنها از طریق دستگاه های اجرایی قابل حل نبوده و مشارکت و معاضدت و یاری خود مردم را می طلبد. اگر وقف در جامعه نهادینه شود افراد خیر و نیکوکار بخش قابل توجهی از کمبودها و تنگناهای جامعه را خودشناسی کرده و اموال و دارایی های خود را داوطلبانه در جهت رفع آن‌ها به کار خواهند بست.

متاسفانه این نهاد‌های مردمی با وجود برخورداری از قدمت و سابقه پر افتخار تاریخی آن گونه که شایسته است فراگیر نشده و نقش و تأثیرات فرهنگی و تربیتی آن در ابعاد گوناگون تا حدودی مکتوم و مستور مانده است. در اجرای برنامه‌های بلند مدت و میان مدت توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، آنچه ذهن برنامه ریزان را بیشتر به خود مشغول می کند، محدودیت‌های منابع در مقابل مصارف بی حد و حصر است. در نتیجه کشورهایی در این امر موفق خواهند بود که بتوانند از تعدد و تنوع مالی برخوردار باشند. در کشور ما درآمدهای بالقوه موقوفات در صورت شناسایی کامل بهرهبرداری بهینه می‌تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم بخشی از نیازهای کشور را تامین کند. یکی از ابعاد وقف بعد اقتصادی آن است در این تحقیق سعی شده است گوشه‌ایی از وقف با رویکرد اقتصادی آن مورد توجه قرار گیرد ( خمینی، 1376).

وقف بارزترین و روشن ترین مصداق احسان، انفاق، صدقه جاریه، تعاون و باقیات صالحات است که منشا خدمات فراوان اقتصادی، رفاهی، و بهداشتی در جامعه گردیده است. وجود صدها درمانگاه، بیمارستان، مدرسه و ... در سراسر کشورهای جهان شاهد و گواه آن است( دریکوند، 1386).

با این اوصاف بدیهی است توصیه فرهنگ وقف و تلاش برای دست یابی و موفقیت آن در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به عنوان یکی از مسائل و دل مشغولی‌های مسئولان و صاحب نظران در کشورهای اسلامی و برخی کشورهای غیر اسلامی می باشد( ارجمند نیا، 1380،ص 10).

فهرست مطالب

مقدمه: 1

فصل اول: کلیات پژوهش 3

1-1 تعریف مسئله و اهمیت آن 3

1-2 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 5

1-3 اهداف تحقیق 6

1-3-1 اهداف کلی: 6

1-3-2 اهداف اختصاصی: 7

1-4 سوالات تحقیق 7

1-5 فرضیه‌های تحقیق 8

1-6 نوع و روش تحقیق 8

1-6-1 روش گردآوری اطلاعات 8

1-6-2 روش گرد آوری اطلاعات(میدانی ، كتابخانهای و غیره ) 9

1-7 منابع تحقیق: 9

1-8 ابزار گردآوری اطلاعات 9

1-9 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات : 10

1-10 پیشینه تحقیق 10

1-11 روند تحقیق 12

1-12 كاربرد تحقیق 13

فصل دوم: ادبیات نظری پژوهش 14

شناخت فرهنگ وقف و اثرات مثبت آن بر توسعه اقتصادی پایدار 14

2-1 بررسی مفهوم: 14

2-1-1 وقف در لغت 14

2-1-2 مفهوم وقف 15

2-1-3 اقسام وقف 15

2-2 نگاهی به وقف در قبل از اسلام 16

2-3 پیشینه تاریخی وقف در جهان اسلام 17

2-3-1 وقف در قرآن 17

2-3-2 وقف در سیره پیامبر اسلام 18

2-3-3 وقف در سیره ائمه معصومین 19

2-4 وقف و سابقه تاریخی و شروط فقهی 20

2-4-1 انعقاد وقف 22

2-5 خصوصیات اجتماعی و اقتصادی وقف اسلامی 23

2-5-1 کارکرد اجتماعی وقف 25

2-5-2 کارکرد اقتصادی وقف: 27

2-6 وقف و بهبود وضع اقتصادی جامعه: 28

2-7 وقف در ایران و جهان 30

2-8 وقف در سایر مذاهب و کشور‌های مختلف 31

2-8-1 وقف در ایران 32

2-8-2 آسیب شناسی وقف در ایران 35

2-9 کارکرد وقف در نهادهای فرهنگی و آموزشی: 36

2-9-1 فرهنگ وقف در آموزش 38

2-9-2 وقف مکان‌های آموزشی 39

2-9-3 تأثیرات وقف بر برنامه آموزشی 40

2-9-4 تعیین محتوای درسی در وقف نامهها 40

2-9-5 تعیین مدت زمان تحصیل در وقف نامهها 41

2-9 -6 تعیین نحوه اداره مدارس دروقف نامهها 41

2-9-7سنت وقف در دانشگاههای جهان 43

2-10 مفهوم توسعه: 44

2-10-1 نقش وقف در توسعه 44

2-10-2 وقف و توسعه اجتماعی 45

2-10-3 وقف و توسعه فکری و فرهنگی 46

2-11 تعریف پایداری: 47

2-11-1 توسعه پایدار چیست 49

2-11-2 تفهیم بنیادی توسعه پایدار 51

2-11-3 توسعه پایدار از دیروز تا امروز 52

2-11-4 مؤلفههای توسعه پایدار: 54

2-11-5 ارکان اصلی توسعه پایدار: 54

2-11- 6 اصول توسعه پایدار 55

2-11-6-1 کنار گذاشتن تصور قدر قدرتی انسان 55

2-11-6-2 عدالت وبرابری 55

2-11-6-3 اکوسیستم بسیار مهمتر از درک و تصور فعلی است 55

2-11-6-4 آشتی توسعه و پایداری 55

2-11-6-5 مردم محوری 56

2-11-6-6 مشارکت و وفاق 56

2-11-6-7 برنامه جامع ، چرخه‌ای و تلفیقی 56

2-11-6-8 دیدی سیستمی و کل گرایانه 57

2-11-6-9 ساخت بر روی آنچه که وجود دارد: 57

2-11-6-10 انعطاف پذیری 57

2-11-6-11 استفاده عاقلانه از منابع 57

2-11-6-12 تفکر جهانی و عمل محلی 58

2-11-7 اهداف کلی توسعه پایدار : 58

2-12 مؤلفه‌های توسعه پایدار در جهت رفاه اجتماعی 61

2-13 رشد ، توسعه پایدار و توسعه پایدار اقتصادی 62

‏2-13-1 توسعه پایدارازمنظراقتصادی 64

2-13-2 نقش امنیت اقتصادی در تامین توسعه پایدار 66

2-13-3 نقش وقف در تامین امنیت اقتصادی: 67

2-14 ارتباط وقف در پایداری اقتصادی 67

2-14-1 مؤلفه‌های وقف در توسعه پایدار اقتصادی 69

2-15 تأثیر وقف بر استقلال اقتصادی و رشد و توسعه: 70

2-16 تأثیر وقف بر تحقق عدالت اجتماعی و رفاه عمومی 72

2-17 نقش وقف در توسعه پایدار اقتصادی 74

2-17-1 نمونه‌ای موردی برای برسی و تفهیم بهتر موضوع 75

2-17-1-1 مدارس 75

2-17-1-2 نخستین مدرسه در اسلام 76

2-17-1-3 باز شناسی ربع رشیدی (ربع: خانه، سرا و محله) 78

2-17-1-4 هدف ربع رشید از احداث این فرهنگسرا 78

2-17-1-5 مؤلفه‌های شهرک دانشگاهی ربع الرشید: 79

2-17-1-6 نظام وقف در ربع الرشیدی 79

2-17-1-7 ربع الرشیدی شهری با شاخصه‌های توسعه پایداری 80

2-17-1-8 توجه به اقتصاد در ربع رشیدی 81

2-17-1-9 دلایل ناپایداری شهرک ربع رشید 81

2-18 نتیجه گیری: 82

2-18-1 راهبردها 85

2-18-2 راهكارها 85

2-18-3 فرآیند طراحی شهرک دانشگاهی با محوریت وقف 86

فصل سوم : شناخت بافت و اقلیم شهر شیراز 87

3-1 دورههای تاریخی توسعهی شهر شیراز 87

3-1-1 دوران باستان و ساسانی 87

3-1-2 دوران اسلامی 88

3-1-2-1 فتح فارس توسط مسلمانان 88

3-1-2-2 آل بویه تا صفویان 89

3-1-2-3 دوران صفویه تا دوران معاصر 89

3-1-2-4 معاصر 90

3-2 وجه تسمیه شیراز 91

3-3 تاریخچه شیراز 92

3-4 سیستم محلات شیراز 93

3-4-1 محلات دوران اتابکی مظفریان و آل بویه 93

3-4-2محلات شیراز در زمان صفویه: 93

3-4-3 محلات شیرازدر زمان زندیه 94

3-4-4 محلات شیراز در عهد قاجار 96

3-5 ساختار ا صلی شهر شیراز در ادوار مختلف تاریخ 97

3-5-1 آل بویه 97

3-5-2 دوره اتابکان 98

3-5-3 دوره صفویان 99

3-5-4 دوره زندیه 101

3-6 استخوانبندی شهر در دوران زندیه 102

3-6-1 بافت شهری در دوران زندیه 103

3-6-2 ویژگیهای فضایی و بصری 105

3-7 شیراز در دوره قاجاریه 105

3-8 شیراز در دوره پهلوی اول 106

3-9 شیراز از دوره پهلوی دوم تا دوره معاصر 107

3-10 ساختار فضایی شهر شیراز 109

3-10- 1 دوره پیش مدرن و پیش سرمایهداری (اواخر قرن سیزده ه.ش تا سال 1300 ه .ش): 109

3- 10-2 دوره مدرن سازی اولیه ( سال 1300 ه.ش تا اوایل سالهای 1330 ه.ش ) 110

3- 10-3 دوره مدرن سازی متأخر ( از سال 1330 تا اوایل سالهای 60) 112

3-10-4 ساختار فضائی شیراز در دوره چهارم ( دوره چالش سنت و مدرنیت ) 114

3-11 موقعیت جغرافیایی شیراز 116

3-12 آب و هوا 117

3-12-1 دمای هوا 117

3- 12 -2 رطوبت 118

3-12-3 بارندگی 119

3-12-4 باد 121

3-12-5 تابش 122

3-13 تحلیل شرایط آب و هوایی 123

3-13-1 منطقه آسایش 123

3-13-1 تقویم نیاز به سایه و آفتاب 128

3-14 زلزله 129

3-15 راههای منتهی به شیراز 130

3-16 ارتفاعات شیراز 132

3-17 جمعیت شیراز 132

فصل چهارم: مروری بر تجارب داخلی و خارجی 134

4-1 مدرسه چهار باغ اصفهان 134

4-1-1 شرایط گزینش و انتخاب مدرّسان و طلاب مدرسه چهارباغ اصفهان: 136

4-1-2 مواد آموزشی و دروس طلاب مدرسه چهارباغ اصفهان: 136

4-2-1 ربع رشیدی بنای وقفی دانشگاهی 138

4-3-1 شهرک دانشجویی هاروارد 140

4-3-2 تاریخچه 142

4-3-3 دانشکده‌ها و ساختمان‌های مربوط به آن 143

4-3-4 آموزش و تحصیلات 144

4-3-5 کتابخانه‌ها و آزمایشگاه‌ها 146

4-4 شهرک دانشجویی دانشگاه تهران 147

4-4-1 تأسیس 147

4-4-2 طرح و الگو 149

4-4-3 توسعه 149

4-4-4 انقلاب ۱۳۵۷ ایران 150

4-4-5 نقش سیاسی 150

فصل پنجم: استانداردها و معیارهای فنی طراحی 152

5-1 برنامه ریزی فیزیکی، شناخت و تعیین ابعاد و استانداردهای فضا 152

5-2 فضای اداری 152

5-2-1 گروه فضای اصلی 153

5-2-2 گروه فضاهای وابسته اصلی 153

5-2-3 گروه فضاهای رفاهی 153

5-2-4 گروه فضاهای گردشی 153

5-3 فضاهای اختصاصی 154

5-4 زیربنای خالص 154

5-4-1 فضاهای اصلی اداری 154

5-4-2 فضاهای وابسته اداری 155

5-4-3 فضاهای پشتیبانی و ارباب رجوع 155

5-5 مساحت محل کار (مساحت مفید) 156

5-6 مساحت مفید خالص 157

5-7 تجهیزات اداری 158

5-8 نوع ساختمان 158

5-8-2 سرویسها 158

5-8-3 منظرهها 159

5-8-4 ستها 159

5-9 انواع کالبد ساختمانهای اداری 159

5-9-1 عمق فضا 159

5-9-2 موقعیت هسته 160

5-9-3 تقسیم به اتاقها یا سلولاریزاسیون 160

5-10 هسته 161

5-10-1آسانسورها 161

5-10-2 مجاری 161

5-10-3 سرویس بهداشتی 162

5-10-4 کمدهای اتاق شستشو: 162

5-10-5 پلکانها 163

5-11 روابط در ساختمانهای اداری 163

5-11-1رابطه با دنیای خارج 163

5-11-2 لوازم فرار 164

5-12 حوزههای فعالیتهای دانشكده معماری : 164

5-12-1 فضاهای آموزشی: 169

5-12-1-1 كلاس نظری 170

5-12-1-2 كلاس عمومی: 170

5-12-2 فضاهای كمك آموزشی: 170

5-12-2-1 آزمایشگاه 170

2-2-12-5كارگاه 170

3-2-12-5 فضاهای ورزشی و پرورشی : 171

1-13-5كتابخانه: 171

5-13-2 نمازخانه : 171

5-13-3 سالن ورزشی: 171

5-13-4 سالن چند منظوره : 172

5-13-5 اتاق مشاوره : 172

5-13-6 اتاق ورزش : 172

5-13-7 اتاق بهداشت : 172

5-14 فضاهای اداری : 173

5-14-1 فضاهای پشتیبانی و خدمات : 173

5-14-2 فضاهای سبز : 173

5-14-3 فضای توقف وسایل نقلیه : 174

5-14-4 فضای ورودی : 174

5-14-5 فضای توقف وسایل نقلیه : 174

5-14-6 فضاهای ارتباطی و غیر مفید : 174

5-15 فضاهای نیمه باز یا مسقف : 175

5-15-1 ظرفیت : 175

5-15-2 ظرفیت دوره آموزشی یا مقطع آموزشی : 175

5-15-3 ظرفیت مجتمع آموزشی : 175

5-15-4 سطوح زیر بنایی: 175

5-15-4-1 خالص: 175

5-15-4-2 ناخالص : 176

5-15-4-3 سرانه : 176

5-15-4-4 سرانه خالص زیربنا : 176

5-15-4-5 سرانه ناخالص : 176

5-15-4-6 معیارهای تعیین ظرفیت : 177

5-15-4-7 ظرفیت كلاس : 177

5-15-4-8 ظرفیت كارگاه و آزمایشگاه : 177

5-16 ظرفیت فضاهای پرورشی : 177

5-16-1 كتابخانه : 177

5-16-2 نمازخانه : 178

5-16-3 سالن آمفی تئاتر : 178

5-16-4 سالن ورزشی: 178

5-16-5 سالن چند منظوره : 178

5-16-6 سالن غذاخوری : 179

5-16-7 فضاهای اداری : 179

5-16-8 سرویس های بهداشتی: 179

5-16-9 سرانه فضاها : 179

5-16-10 فضاهای بسته 179

5-17 فضاهای مربوط به فعالیتهای آموزشی: 181

5-18-1 مبلمان فضاهای اداری 182

5-18-2 قرارگیری دیوارها 182

5-18-3 کتابخانه 183

5-18-4 سالن مطالعه 184

5-19-5 قفسههای کتاب 184

5-20 طراحی سالن‌های اجتماعات 186

5-20 -1 هندسه کلی تالارها 186

5-20-2 اقدامات اصلی در برنامه ریزی سالنها 187

5-20-3 بخشهای مختلف سالنهای اجتماعات 187

5-20-3-1 ورودی سالن: 188

5-20-3 -2 سرسرا و سالن انتظار 188

5-20-3-3 سالنهای اجتماعات 190

5-20-3-3-1 تغییرات در ابعاد سالنهای اجتماعات 190

5-20-3-3-2 چند منظوره بودن و انعطافپذیری سالن 191

5-20-3-3-3 صندلی در سالنهای اجتماعات 192

5-20-3-3-4 بالکن در سالنها 195

5-20-3-3-5 شیب سالنها 196

5-21 اتاق تجهیزات تلفن 198

5-22 موتورخانه و برق اضطراری 198

5-23 تجهیزات بهداشتی، رختکن و نظافت 199

5-24 انبار مرکزی 199

5-25 محل زندگی سرایدار 200

5-26 فضای نمایشگاهی 200

فصل ششم: مکانیابی و روند طراحی شهرک دانشجویی 201

6-1 سیر تحولات شهرسازی شیراز 201

6-1-1 شیراز 1328 204

6-1-2 شیراز 1335 205

6-1-3 شیراز 1350 206

6-1-4 شیراز معاصر 207

6-1-5 شیراز در دوره کنونی 207

6-2 کاربریهای قدیم منطقه: 208

6-3 کاربریهای جدید منطقه 209

6-4 همجواریها در منطقه 209

6-5 مکان یابی سایت 210

6-5-1 مکانهای پیشنهادی برای سایت مجموعه 211

6-5- 2 موقعیت سایت نسبت به شهر 213

6-5-3 موقعیت سایت نسبت به شریانهای شهری وضع موجود 214

6-5-4 موقعیت قرارگیری سایت در مناطق شهرداری شیراز 214

6-6 دسترسیها 215

6-6-1دسترسی سواره 215

6-6-2 دسترسی پیاده 215

6-6-3 دسترسیها در طرحهای فرادست 216

6-6-4 موقعیت سایت نسبت به محورهای شریانی پیشنهادی شیراز 217

6-7 همجواریها 218

6-8 چشم اندازهای سایت در وضعیت کنونی 218

6-9 چشم‌اندازها 220

6-10 تحلیل سایت به کمک جدول SOWT 221

6-11 نتیجه گیری 224

6-12 روند طراحی مجموعه شهرک دانشجویی 225

6-12-1 ترسیم خطوط اولیه برای رسیدن به پلان 225

6-12-2 ترسیم دیاگرامهای اولیه 226

6-12-3 ترسیم محورهای تأثیر گذار بر زمین طرح 227

6-13 طراحی حجم‌های سه بعدی اولیه 229

6-14 ترسیم پلان نهایی بام مجموعه 230

6-14-1 فرایند طراحی سایت 231

6-14-2 ترسیم پلان بام دانشکده معماری 235

6-15 فرآیند طراحی دانشکده معماری 236

6-16 ترسیم پلان طبقه همکف و اول دانشکده معماری 239

6-17 نماها و برش‌های نهایی 242

6-19 طراحی فضاهای داخلی 244

6-20 سازه مجموعه دانشکده معماری 245

6-20-1 فونداسیون 245

6-20-2 جنس دیوارها 245

6-20-3 سقف مجموعه 245

6-20-3-1 سیستم تیر ویاراندیل1 245

6-20-3-2 سقف بتن پیش تنیده 246

6-20-4 ستونها 248

6-21 تأسیسات دانشکده معماری 248

6-22 نمایش سه بعدی مجموعه 250

فهرست منابع: 253

فهرست جداول:

جدول (2-1): شرایط اساسی وقف ( منبع : نگارنده) 23

جدول (2-2) : لیست تعدادی از دانشگاههای وقفی (مجله اقتصاد ایران، 1386، ش 33) 43

جدول شماره (3-1): متوسط درجه حرارت ماهانه شهر شیراز (ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93) 118

جدول شماره (3-2): رطوبت نسبی حداقل و حداکثر ماهیانه در شیراز(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93) 119

جدول شماره (3-3): گروه بندی رطوبتی(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93) 119

جدول شماره (3-4): توزیع بارش در ماههای سال در شیراز(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93) 120

جدول شماره (3-5): جهت بادهای غالب و درجه دوم در ماههای سال در شیراز(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93) 121

جدول (5-1) : مساحت فضای اصلی اداری موردنیاز مدیران سیاسی و مشاغل همتراز(نویفرت، 1387) 155

جدول (5-2) : مساحت فضای اصلی اداری موردنیاز مدیران حرفه‌ای، كارشناسان و كارمندان در سطح ستادی و استانی(نویفرت، 156

جدول5-3 ، برنامه فیزیکی ماخذ: نگارنده 169

جدول (5-4) عرض راهروهای متقاطع در سیستمهای مختلف کتابخانه(نویفرت، 1387) 185

جدول(5-5) ابعاد ومشخصات سالن انتظار (نشریه شماره 245، ضوابط طراحی سینما، 1382) 189

جدول(5-6) ابعاد صندلی تماشچیان سالن‌های همایش با توجه به شکل5-15(همان) 193

جدول (5-7) فاصله صندلی از راهرو در سالنها (نشریه شماره 245، ضوابط طراحی سینما، 1382) 194

جدول (5 - 8) ابعاد و مشخصات درها در سالنها (حیدری، 1382) 194

جدول(6-1)سیر تحولات در بافت تاریخی شیراز( ماخذ : شرکت مشاورین پردا راز) 203

جدول (6-2 ) تکنیک تحلیلی سوات و راهبردهای برآمده از آن( منبع: نگارنده) 223

جدول6- 3 مقایسه ویژگی‌های قبل و بعداز طراحی در سایت پیشنهادی 224

جدول (6- 4) ماتریس سازگاری کاربریهای دانشگاه( ماخذ: نکارنده) 233

فهرست تصاویر:

شکل(3-1) بقایای باقی مانده از قصر ابونصر( شرکت پرداراز) 88

شکل(3-2)بقایای باقی مانده از بند امیر پل دوران آل بویه نزدیک شیراز( شرکت پرداراز) 89

شکل(3-3) شیرازخیابان زند در دوران پهلوی اول(ماخذ، نصر، 1388) 91

شکل(3-4)محلات شیراز قبل از حکومت زندیه( شرکت پرداراز) 94

شکل(3-5)محلات شیراز در دوران زندیه( شرکت پرداراز) 96

شکل(3-6)محلات شیراز در دوران قاجاریه.( ماخذ، امداد ، 1390) 97

شکل(3-7)ساختار شیراز در دوران آل بویه( ماخذ، نصر، 1388) 98

شکل(3-8)ساختار شیراز در دوران اتابکان( ماخذ، نصر، 1388) 99

شکل(3-9)ساختار شیراز در دوران صفویان( ماخذ، نصر، 1388) 100

شکل(3-10) نقشه شهر شیراز دوران زندیه دروازهها بخوبی دیده می‌شوند( ماخذ، نصر، 1388) 102

شکل(3-11) ساخت فضایی شهر در دوران زندیه( ماخذ، نصر، 1388) 103

شکل(3-12)ساختار اصلی شهر در دوران زندیه( ماخذ، نصر، 1388) 104

شکل(3-13) شیراز موقعیت میدانهای شهری دوران زندیه( ماخذ، نصر، 1388) 104

شکل(3-14) دیدازفضای بسته به فضاهای باز در دوران زندیه( ماخذ، نصر، 1388) 105

شکل(3-15) ساختار شیراز در دوران قاجاریه( ماخذ، نصر، 1388) 106

شکل(3-16) دیاگرام مجموعه زندیه تا دوران پهلوی اول(ماخذ، بنیادی، 1370) 107

شکل(3-17) دخل و تصرفات ایجاد شده در دوران پهلوی در مجموعه زندیه و میادین آن(ماخذ، بنیادی، 1370) 108

شکل(3-18) دیاگرام مجموعه زندیه از دوران پهلوی اول تا دوران معاصر(ماخذ، بنیادی، 1370) 109

شکل(3-19)ساختار فضایی شیراز در دورههای مختلف(ماخذ، بنیادی، 1370) 110

شکل(3-20) عکس هوایی شیراز1335 گشترش شهر به سمتهای مختلف از لبه بافت تاریخی( ماخذ، گوگل ارت، 1393) 112

شکل(3-21) عکس هوایی شیراز1353 قسمتی از مجموعه زندیه دیده می‌شود( ماخذ، گوگل ارت، 1393) 113

شکل (3-22) عکس هوایی شیراز 1363 از مجموعه زندیه( ماخذ، گوگل ارت، 1393) 113

شکل(3-23)دیاگرام وضعیت ارتباطی دوران زندیه(حسن زاده رونیزی، 1378) 114

شکل(3-24)دیاگرام وضعیت ارتباطی دوران معاصر در مجموعه زندیه(حسن زاده رونیزی، 1378) 115

شکل(3-25) نقشه کنونی شیراز ، هسته اولیه با رنگ دیگر در بالا مشخص شده است( ماخذ:نگارنده) 115

شکل (3-26) نقشه آب و هوایی ایران، شیراز آب و هوای مدیترانه‌ای (ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93) 117

شکل شماره(3-27): گلبادهای فصلی و سالانه شهر شیراز(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93) 122

شکل(3-28) موقعیت و زوایای تابش خورشید در عرض ۲۹ درجه شمالی(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93) 123

شکل (3-29)نقشه گسل‌های فعال ایران(ماخذ: سایت زمین شناسی شیراز، تاریخ بازدید، 13/3/93) 129

شکل (3-30)نقشه خطر لرزه‌ای ایران(ماخذ: سایت زمین شناسی شیراز، تاریخ بازدید، 13/3/93) 130

شکل(3-31) نقشه راههای منتهی به شیراز ( ماخذ، ویکی پدیا، تاریخ بازید 4/3/1393) 131

شکل(3-32) کوههای محصور کننده شهر شیراز( ماخذ : نگارنده) 132

شکل شماره(4-1) : مدرسه چهار باغ اصفهان ( منبع سایت گوگل) 137

شکل شماره (4-2) باقی مانده ربع رشیدی( ماخذ: ویکی پدیا، تاریخ بازدید: 4/3/93) 140

شکل شماره (4-3) نمایی از دانشگاه هاروارد( ماخذ: ویکی پدیا، تاریخ بازدید: 4/3/93) 142

شکل شماره (4-4) نمایی از دانشگاه هاروارد( ماخذ: ویکی پدیا، تاریخ بازدید: 4/3/93) 144

شکل شماره (4-5) کتابخانه دانشگاه هاروراد ( ماخذ: ویکی پدیا، تاریخ بازدید: 4/3/93) 146

شکل شماره (4-6): سر در دانشگاه تهران ( ماخذ: ویکی پدیا، تاریخ بازدید: 4/3/93) 151

شکل شماره (4-7): ساختمان کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران ( ماخذ: ویکی پدیا، تاریخ بازدید: 4/3/93) 151

شکل(5-3) مسیرهای فرار(نویفرت، 1387) 164

شکل(5-4) موقعیت صندلیها در بالکن سالنها(قیابکلو، 1387) 195

شکل(5-5) نحوه ترسیم صحیح شیب کف سالن(قیابکلو، 1387) 196

شکل(5-6) شیب مناسب در کف سالن(قیابکلو، 1387) 198

شکل( 6-1)روند توسعه شیراز سال 1335( ماخذ : شرکت مشاورین پردا راز) 204

شکل(6-2) معابر بافت تاریخی شیراز1328( ماخذ : شرکت مشاورین پردا راز) 205

شکل(6-3) معابر بافت تاریخی شیراز 1335( ماخذ : شرکت مشاورین پردا راز) 205

شکل(6-4)معابر بافت تاریخی شیراز 1350( ماخذ : شرکت مشاورین پردا راز) 206

شکل(6-5)معابر بافت تاریخی شیراز وضعیت کنونی( ماخذ : شرکت مشاورین پردا راز) 207

شکل(6-6) نقشه شهر شیراز و موقعیت سایت( ماخذ : شرکت مشاورین پردا راز) 208

شکل (6-7) کاربری‌های قدیم منطقه( ماخذ : شرکت مشاورین پردا راز) 208

شکل (6-8) کاربری‌های جدید منطقه( ماخذ : شرکت مشاورین پردا راز) 209

شکل (6-9) همجواریها در منطقه ( ماخذ: نکارنده) 209

شکل6-10 سایت مجتمع شهر و روستا و ستاد کل نیروهای مسلح( ماخذ: نکارنده) 211

شکل6-11 سایت ساختمان سیلو قدیم شیراز( ماخذ: نکارنده) 211

شکل6-12سایت باغ سپاه روبه روی کتابخانه ملی( ماخذ: نکارنده) 212

شکل6-13 سایت واقع در انتهای خیابان سجادیه‌ی سیمان( ماخذ: نکارنده) 212

شکل 6- 14 موقعیت سایت نسبت به کل شیراز( ماخذ: نکارنده) 213

شکل (6-15 ) : موقعیت سایت نسبت به شریانهای شهری( ماخذ: نکارنده) 214

شکل6-16 مناطق 9 گانه شهرداری شیراز( ماخذ: نکارنده) 215

شکل 6-17 : راههای دسترسی به سایت مورد نظر( ماخذ: نکارنده) 216

شکل 6-18 موقعیت سایت نسبت به ایستگاههای قطار شهری( ماخذ: نکارنده) 216

شکل 6-19 موقعیت سایت نسبت به محورهای شریانی پیشنهادی شیراز( ماخذ: نکارنده) 217

شکل6-20 موقعیت سایت نسبت به بناهای همجوار( ماخذ: نکارنده) 218

شکل ( 6-21 ) وضعیت باغ‌های درون سایت( ماخذ: نکارنده) 219

شکل (6-22 ) وضعیت خیابان کشی اطرف( ماخذ: نکارنده) 219

شکل (6 -23 ): وضعیت رودخانه درون سایت( ماخذ: نکارنده) 220

شکل (6-24 ) : دید محدوده سایت نسبت به خود سایت( ماخذ: نکارنده) 220

شکل (6-25 ): دید سایت نسبت به محدوده سایت( ماخذ: نکارنده) 221

شکل ( 6-26) ترسیم دیاگرام اولیه( ماخذ: نکارنده) 226

شکل ( 6-27) ترسیم دیاگرام اولیه( ماخذ: نکارنده) 226

شکل ( 6-28) ترسیم دیاگرام کلی( ماخذ: نکارنده) 227

شکل ( 6-29) حجم سه بعدی اولیه( ماخذ: نکارنده) 230

شکل ( 6-30) حجم سه بعدی اولیه( ماخذ: نکارنده) 243

شکل ( 6-31) حجم سه بعدی اولیه( ماخذ: نکارنده) 243

شکل ( 6-32) حجم سه بعدی اولیه( ماخذ: نکارنده) 244

شکل ( 6-33) حجم سه بعدی اولیه( ماخذ: نکارنده) 244

شکل ( 6-34) تیرویاراندیل( ماخذ، نویفرت: 1390) 246

شکل ( 6-35) عرشه بتن پیش تنیده( ماخذ، نویفرت: 1390) 248

شکل ( 6-36) سه بعدی مجموعه، منبع نگارنده 250

شکل ( 6-37) سه بعدی مجموعه، منبع نگارنده 251

شکل ( 6-38) سه بعدی مجموعه، منبع نگارنده 251

شکل ( 6-39) سه بعدی مجموعه، منبع نگارنده 252

شکل (6-40) سه بعدی مجموعه، منبع نگارنده 252

فهرست نمودارها:

نمودار 2-1: شیوه ارتباطی موضوع( منبع نگارنده) 84

نمودار(3-1) شهر در مرحله گذار از کالبد سنتی به مدرن- دوره پهلوی اول(ماخذ، بنیادی، 1370) 111

نمودار شماره (3-2): نمودار مخلوط آب و هوا در شیراز(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93) 120

نمودار(3-3) بیوکلیماتیک انسانی براساس متوسط رطوبت نسبی(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93) 127

نمودار(3-4)تقویم نیاز آب و هوایی(ماخذ: سایت هواشناسی، تاریخ بازدید، 13/3/93) 128

نمودار(3-5) تغییرات جمعیت در سال‌های مختلف شیراز(ماخذ: سایت سرشماری نفوس مسکن، تاریخ بازدید: 4/3/1393) 133

نمودار(3-6) هرم جمعیتی در شیراز(ماخذ: سایت سرشماری نفوس مسکن، تاریخ بازدید: 4/3/1393) 133

نمودار(5-2) مقایسه سطح زیر بنای لازم دفاتر کار(نویفرت، 1387) 156

فهرست نقشه ها:

نقشه ( 6-1) ترسیم خطوط اولیه برای رسیدن به پلان( ماخذ: نکارنده) 225

نقشه ( 6-2) ترسیم محور‌های تأثیر گذار( ماخذ: نکارنده) 228

نقشه ( 6-3) ترسیم ورودی‌ها و خروجی‌ها( ماخذ: نکارنده) 229

نقشه ( 6-4) ترسیم پلان نهایی سایت( ماخذ: نکارنده) 231

نقشه ( 6-5) کاربریهای موجود در سایت( ماخذ: نکارنده) 235

نقشه ( 6-6) ترسیم پلان بام دانشکده معماری( ماخذ: نکارنده) 236

نقشه ( 6-7) ترسیم پلان همکف دانشکده معماری( ماخذ: نکارنده) 240

نقشه ( 6-8) ترسیم پلان اول دانشکده معماری( ماخذ: نکارنده) 241

نقشه ( 6-9) ترسیم نما و برش دانشکده معماری( ماخذ: نکارنده) 242